Ik vier Kerst op z’n Pools met mijn familie en het gezin. Mijn familie komt uit Kraków (Polen) en het leek mij bijzonder om jullie meer te vertellen over Poolse gewoontes en kersttradities. Ik dacht zelf dat iedereen het op deze manier viert omdat het voor mij zo gebruikelijk was, maar toch zijn er meer kersttradities gebruikelijk in Polen dan ik dacht. Nieuwsgierig naar deze gewoontes en tradities in Polen gedurende de Kerstdagen? Lees gauw verder zodat ik je er meer over kan vertellen.
De Poolse bevolking is voor een groot deel katholiek en kerstavond is de belangrijkste avond voor de Polen. Als ik aan kerstavond (Wigilia in het Pools) denk, dan zie ik beelden voor mij met familie aan een rijkelijk gevulde tafel voor het kerstdiner, héél veel gangen, het uitspreken van (kerst)wensen, kerstcadeautjes onder de kerstboom en veel warmte. Iedereen ziet er op zijn mooist uit, het huis is van top tot teen gepoetst en de geuren van allerlei lekkernijen komen je tegemoet. Wist je dat veel Polen rond middernacht naar de kerk gaan om de dienst bij te wonen op kerstavond? De eerste kerstdag vier je met familiebezoeken en de tweede is om bij te komen van al die overvloedigheid aan eten.
Op kerstavond ziet de eettafel er feestelijk gedekt uit en de tafel is voorzien van een wit tafelkleed. Op het kleed staat het mooiste servies en er ligt altijd een extra bord op tafel voor een onverwachte gast, dit is een traditie omdat Polen zo gastvrij zijn om ook onverwacht bezoek altijd te kunnen verwelkomen. Niemand mag met Kerst alleen zijn. Op tafel ligt een beetje hooi waarop de ouwels / kersthosties liggen (in het Pools oplatek). Dit is te vergelijken met een dunne wafel die je met elkaar deelt. Wanneer je het deelt, spreek je wensen naar elkaar uit. Een mooie traditie om recht uit het hart complimenten te geven, je waardering naar elkaar uit te spreken en elkaar het allerbeste te gunnen voor in de toekomst. Deze ouwels staan symbool voor de christelijke eenheid en verzoening. Het kerstdiner is erg indrukwekkend en bestaat officieel uit 12 (vleesvrije) gerechten. Op de eerste kerstdag eet je wel vlees, maar op kerstavond bij het kerstdiner niet. En de 12 gerechten vormen een verwijzing naar de 12 apostelen. De gerechten zijn traditioneel en meestal regionaal; Karper mag op deze avond niet ontbreken. En ik kreeg altijd van mijn oma een klein schubje mee om deze in mijn portemonnee te stoppen. Deze zal je het komend jaar financiële voorspoed bieden en geld laten groeien. Daar zeg ik geen nee tegen!
Ik had het al even over de 12 gerechten en dat zijn er erg veel. Het kerstdiner begint bij het verschijnen van de eerste ster aan de hemel, het teken dat de maaltijden mogen worden genuttigd. Je treft per regio verschillende traditionele gerechten tijdens het kerstdiner, maar deze bestaan meestal uit soep – barszcz (rode bieten soep), de karper, paddenstoelen, kool, pierogi (een soort dumplings), aardappels, compote met gedroogd fruit, piernik (cake), sernik (cheesecake) en honing en noten.
Misschien ook leuk om te weten: de sfeer in de stad is ontzettend gezellig. Zo tref je er kerstmarkten, kerstkoortjes en mooi versierde kerststallen (szopki). In Kraków vind ik de kerstmarkt altijd geweldig om te bezoeken en daar kopen we ook graag de last minute cadeautjes ter aanvulling. De leuke kraampjes worden omringd door de lakenhal (sukiennice) op de Grote Markt en prachtige gebouwen. Bovendien zie je regelmatig een podium met optredens, hoor je gezellige kerstmuziek, zijn er traditionele gerechten te koop om je warm te houden en proost je met glühwein. In Polen heerst een landklimaat waardoor de winters extra koud zijn; ook de kans op sneeuw is er groot. Mocht je er naartoe gaan met de feestdagen dan is het handig om met het weer rekening te houden (neem warme boots, handschoenen, muts en een dikke jas mee). Rond de feestdagen is alles prachtig en sfeervol versierd, maar kunnen wel enkele bezienswaardigheden en winkels eerder dicht of zelfs gesloten zijn. Iedereen probeert immers bij familie te zijn.
We gaan regelmatig terug naar Polen om familie te bezoeken, maar proberen ook zoveel mogelijk gewoontes en Poolse (kerst)tradities symbolisch in stand te houden. Al moet ik wel zeggen dat bij ons meestal op eerste kerstdag ook heel traditioneel op z’n Nederlands de gourmet aan staat. En natuurlijk mogen op eerste en tweede kerstdag de foute kersttruien ook niet ontbreken. Ik hoop dat je het leuk vond om meer te lezen over de Poolse kersttradities en gewoontes met Kerst. Alvast fijne feestdagen toegewenst en geniet met elkaar van Kerst!
Hoe vier jij Kerst? En heb jij bepaalde kersttradities tijdens deze feestdagen?
Liefs, Dagmar
Follow me on Facebook ☆ Bloglovin ☆ Twitter
